ملاک تشخیص حکم از حق در نظریه های فقهی
نویسنده
چکیده مقاله:
مسئله اشتباه بین حق و حکم و راهحلهای ارائه شده در راستای حل این مشکل، از جمله مباحث مهم و بنیادین در حوزه فقه و حقوق و نیز سایر حوزههای علوم انسانی مرتبط از قبیل اخلاق و سیاست است. پیرامون اصول و روشهای تشخیص حق از حکم و آثار حقوقی متفاوت و متمایز آنها، دیدگاهها و نظریات مختلفی ارائه گردیده است که از میان آنها پنج نظریه مطرح به عنوان شاخصترین دیدگاهها در این زمینه را مورد تأمل قرار دادهایم. این نظریات عبارتند از: نظریه اصالت حکم، نظریه عدم الحق، نظریه مراجعه به ظواهر نصوص، نظریه تفصیل و نظریه تناسب میان حکم و موضوع، از آنجا که معضل اصلی و چالش زیربنایی در این مسئله عدم توجه صاحب نظران به معیارها و قابلیّتهای حق برای اسقاط، نقل و انتقال و علت نبود این قابلیّتها در برخی مصادیق حق است، برخی از حقوق برغم حق بودن این قابلیّتها را ندارند و در نتیجه با حکم مشتبه میشوند. در این مقاله نظریات مطرح مورد بررسی و نقادی قرار گرفته و با تحلیلی جدید از نظریه تناسب حکم و موضوع راه حلّ مسئله در ارزیابی مناسبات احکام و موضوعات آنها دیدگاه دیده شده است.
منابع مشابه
روش شناسی تشخیص حق از حکم در حوزه ی حقوق زن
دخالت اراده ی اشخاص در دامنه ی حقوق زن، از جمله مباحث چالش برانگیز در این حوزه است. امکان جریان نقل، انتقال یا اسقاط در مقوله های مرتبط با حقوق زن از بایسته هایی است که بحث درباره ی آن دیرینه ای دیرین دارد. حق اصطلاحی، قابلیت اقتضایی نقل، انتقال و اسقاط دارد و اراده ی اعلامی و انشایی شخص موضوع حق، در ثبوت و سقوط حق و قبض و بسط دامنه ی حق، نقش برجسته ای دارد؛ در حالی که ساحت حکم (تکلیف)، از امکا...
متن کاملحکم استیفای حق از راه پرداخت رشوه
«رشوهخواری» و «حق حساب گرفتن» از کسی برای طرفداری از او با تضییع حقوق دیگری، حرام و خلاف شرع و قانون است و همۀ مذاهب اسلامی به حرمت آن قائلند؛ به تعبیری این حکم مورد اجماع مسلمانان است. بیتردید کسی که رشوه میدهد، مرتکب فعل حرام شده است؛ ولی در مواردی، این اقدام موجب تضییع حق دیگری نیست، بلکه حق واقعی شخص به او میرسد که در این فرض نیز رشوه بر گیرندۀ رشوه حلال نخواهد بود؛ اما آیا فعل پرداختک...
متن کاملحکم فقهی رحم اجارهای
یکی از پدیده های نوین جامعه بشری تولد کودک از طریق رحم اجاره ای است. که طی آن بانوی صاحب رحم، نطفه یا جنین فرد دیگری را در رحم خود حمل می کند و پس از طی دوران بارداری و زایمان، بر مبنای قراردادی از پیش منعقد شده، نوزاد حاصل را به زوج طرف توافق (والدین حکمی یا متقاضی) تحویل می دهد. استفاده از رحم اجاره ای در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و فقها قرار گرفته است. از آن جا که دلیل روشن...
متن کاملبررسی ملاک های تشخیص چروک در فرآیند هیدروفرمینگ لوله
فرآیند شکل دهی هیدروفرمینگ لوله به شدت به مسیر بارگذاری و یا نمودار فشار- جابه جایی محوری وابسته است. سه واماندگی متداول این فرآیندشامل؛ گلویی منجر به پارگی، کمانش و چروکیدگی از به کارگیری نامناسب مسیربار نتیجه می شوند. برای تعیین مسیر بارگذاری مناسب در جلوگیری از وقوع چروکیدگی، پیش گویی چروک به روش های مختلف تحلیلی، عددی انجام می شود. معیارهای رایج پیش گویی واماندگی چروک در شبیه سازی اجزا محدو...
متن کاملروش شناسی تشخیص حق از حکم در حوزه ی حقوق زن
دخالت اراده ی اشخاص در دامنه ی حقوق زن، از جمله مباحث چالش برانگیز در این حوزه است. امکان جریان نقل، انتقال یا اسقاط در مقوله های مرتبط با حقوق زن از بایسته هایی است که بحث درباره ی آن دیرینه ای دیرین دارد. حق اصطلاحی، قابلیت اقتضایی نقل، انتقال و اسقاط دارد و اراده ی اعلامی و انشایی شخص موضوع حق، در ثبوت و سقوط حق و قبض و بسط دامنه ی حق، نقش برجسته ای دارد؛ در حالی که ساحت حکم (تکلیف)، از امکا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 50 شماره 1
صفحات 57- 76
تاریخ انتشار 2017-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023